KORUNAN ALAN „VELEKA NEHİR AĞZI”

YERİN TANITIMI

Güney Karadeniz Bölgesinin en alımlı ve en güzel yörelerinden biridir. Veleka Nehir Ağzı çevresinde 1511.2 ha alan üzerine yerleşmiştir ve su toplama havuzunun alt kısmını dahil etmektedir. Veleka Vadisini, 500 m uzunluğundaki alüvyon şekilleri ve Karadeniz kıyısının bir kısmını korumaktadır. Kumsalı onlarca metre genişliğindedir, ancak bu genişlik mevsim ve iklim koşullarına göre değişir.  Kış aylarında ve ilk baharda sık-sık Veleka nehir sularının altında kalır. Burada Otanthus maritimus, Stachys maritima, deniz havucu, çit sarmaşığı gibi nadide bitki türlerinin sitleri vardır.  Nehirde tehlike altında bulunan türlerden sarı nilüfere rastlanır – Istranca Doğa Parkındaki tek yayılım alanı burasıdır.

Korunan Alan üzerinden Avrupa’nın göç “otoyolu” olan Via Pontica geçmektedir. Yuvalama dönemi dışında, sulak alanları kışlamak için kullanan veya göç sırasında dinlenmek için duraklayan kuşlar izlenir – küçük ve büyük batağan, bayağı karabatak, büyük karabatak (dünyaca tehlike altında olan bir türdür), sessiz kuğu bu kuşlar arasındadır. Sadece denizde ve kıyı boylarında izlenen diğer kuş türleri de karaboyunlu batağan, tepeli karabatak, macar ördeği, suna kuşu ve birkaç martı türüdür.  Veleka nehrinde 32 balık türü tespit edilmiştir. Bunlardan 7 balık türü Bulgaristan Kırmızı Kitabında yer almaktadır: yılanbalığı, sazan, levkit balığı, aterina balığı, üç dikenli dikence balığı v.s. Deniz memelileri de ilgiinç bir grup oluşturmaktadır – Bulgaristan Karadeniz kıyısında artık soyu tükenmiş olan akdeniz fokunun en son izlendiği yer burasıdır (dünyaca tehlike altında olan bir türdür). Karadenize özgü üç yunus türü de burada görülür – mutur, bayağı yunus ve afalina.

Korunan Alan, Istranca Doğa Parkı’nın bir öğesidir ve aynı zamanda milli önem taşıyan öncelikli alan ilan edilen Veleka-Rezovska Kompleksi kapsamında bulunur. Ayrıca Korunan Bölge Istranca’nın bir parçası olarak Avrupa Birliği Kuşlar Direktifi gereği Natura 2000 Ekolojik Ağı kapsamına dahildir.

Veleka Nehir Ağzı çevresini, Karadeniz kıyısında sürüp giden inşaat ve kentleşme sürecinden korumak için çevreciler  büyük bir savaş vermiştir. Ahtopol’un güneyinde, nehir ağzının kuzey kayalık yamaçlarında bulunan ve çevrede inşaat çalışması yapılmayan, bakir kalan son doğal yer olan Ayrodi Yöresine yatırımcıların ilgisi büyüktür.

Korunan Alan bölgesinde turistlerin ziyaret edebileceği popüler yerler aşağıdaki gibidir:

• Panorama seyir yeri – nehir ağzında panorama resimleri yapmak için en müsait ve popüler yerlerden biridir. Nehir üzerindeki tepede bulunan ve rüzgarlardan yamulan meşhur ağaca götüren ve köy girişinde hemen solda bulunan patikadan birkaç dakika yürüyerek varılır.  Burası, kuzeydoğuda kumsala, nehir ağzına, deniz kıyısına bakan ve kuzeybatıda Istranca tepelerine bakan harika manzaralara açılır.  
• Alüvyon şekillerinden nehir ağzına kadar turistik gezi – yaz ve sonbahar mevsimlerinde önerilir. Bazen ilkbahar döneminde, yüksek dalgalar veya deniz kıyısının küçük bir kısmının su altında kalmasından dolayı alüvyon şekillerine giriş kapanır; bazen nehir taşması nedeniyle de giriş zorlaşır.  Müsait koşullarda köyün kuzeydoğu bölgesinde (son sokağın sonundan) kıyıya inen patikadan yürüyerek kolayca ulaşılır.
• Nehrin üst ve alt akıntısı üzerinden tekne gezisi – Sinemorets köyünden önce, nehir köprüsünden sonra hemen sağda bulunan iskeleden yola çıkılır. Nehrin üst akıntısından yapılan gezi, üstü kapalı piknik yeri bulunan Tsarskoto Kladenche (Çar Kuyusu) yöresine gider.  Oraya yaya olarak da gidilir – nehrin sağ kıyısındaki toprak yoldan 2.5 saat akıntıya ters yönde  yürüyüşle ulaşılır. Brodilovo köyünden 7 km ve Sinemorets köyünden 10 km mesafede 20 kişilik kapasiteye sahip kapalı piknik alanı bulunur.
• Veleka nehir köprüsü altında bulunan iskele de piknik için oldukça müsaittir – 8 kişi kapasitesi ve ateş yakma yeri olan üstü kapalı barınağı vardır.

Ahtopol’dan Veleka Nehir Ağzına giden jeolojik yürüyüş gezisi. Bu rotanın süre uzunluğu yaklaşık 2 saattir. Ahtopol limanından veya şehrin güney kısmından yola çıkılır, deniz kıyısının kıvrımlarını izleyerek güney yönde devam edilir ve deniz kıyısı üstünde kayalık tepelerden geçilir. Sessiz körfezler üzerinden hafif yukarı ve hafif aşağı yokuşlar birbirini izler. Mayıs ayında tepeler birkaç çeşit orkide ve birçok yaban çiçeğiyle kaplıdır. Güzergahın sonunda Veleka Nehir Ağzı üstündeki kayalıklardan harika panoramalar sergileyen manzara seyir yerine varılır. Bu rotanın son noktasıdır. Ahtopol’a geri dönmek için iki seçenek vardır: 1. geldiğiniz yoldan geri dönersiniz veya 2. nehir akıntısına ters yönde güneybatı yönde devam edip Veleka köprüsüne varırsınız, oradan asfalt yolu üzerinden geri dönersiniz.